VLASTIMIR RADOVANOVIĆ (1926-2012)

U subotu 13. oktobra nas je u 87. godini napustio Vlastimir Vlasta Radovanović, plodni scenarista i filmski reditelj, nekadašnji profesor Fakulteta dramskih umetnosti i jedan od najprofilisanijih zastupnika repertoarskog i žanrovskog filma u jugoslovenskoj kinematografiji.

Rasdovanović je ostavio značajan trag u jugoslovenskoj kinematografiji a bavio se pretežno akcionim filmovima iz perioda NOBa, krimićima i komedijama.

Najznačajnija dela kao scenarista ostavio je upravo u sferi partizanskog filma.

Potpisao je predložak za jedan od najuzbudljivijih i istovremeno najavangardnijih partizanskih filmova SAŠA Radenka Ostojića iz 1962. godine. Ova napeta priča o dečacima koji postaju ilegalci tokom okupacije kako bi nastavili otpor posle obezglavljivanja lokalne partizanske ćelije ostaje ne samo kao izvanredan primer žanrovske pismenosti već i kao jedan od najvibrantnijih prikaza okupacije u jugoslovenskom filmu.

U akcionom NOB filmu Časlava Damjanovića BOMBA U 10:10 iz 1967. godine, kao koscenarista, Radovanović je uspeo da ponudi jednog od najaktivnijih i najživopisnijih nemačkih negativaca u istoriji partizanskog filma – pukovnik Hassler u interpretaciji Branka Pleše spada u jednu od najzanimljivijih parafraza istorijske ličnosti Reinharda Heydricha, čak možda i efektniji od prikaza takvog tipa ličnosti od nekih filmova koji su se bavili istinitom pričom o ovom zločincu. BOMBA U 10:10 je bila koncipirana kao spoj američkog B-filma i partizanskog filma, pa je i profilisana kao star vehicle za George Montgomeryja, međutim Damjanović i Radovanović su uspeli da prevaziđu to ograničenje.

Iste godine Radovanović je sarađivao i na scenariju i za jedan od kanonskih partizanskih filmova – DIVERZANTE Hajrudina Krvavca, uvod u same vrhunce partizanskog filma koje će ovaj autor postići kasnije u MOSTU i VALTERU. Međutim, već su DIVERZANTI postavili temelje Krvavčeve estetike, njegov prepoznatljivi smisao za humor, oslanjanje na stripovsku stilizaciju i pripovedačku efikasnost vesterna.

Autobiografske doživljaje iz rata, Radovanović je delom kanalisao u SAŠI ali pre svega u filmu DRUGARČINE Miće Miloševića iz 1979. godine.

Kao reditelj, snimio je četiri rado gledana filma koji se i danas često prikazuju na televizijama. Od njih pre svega izdvajam HALO TAXI iz 1983. godine, campy krimić sa Batom Živojinovićem u glavnoj ulozi koji je vrlo upečatljivo zabeležio jedan trenutak u ranoj fazi post-titoizma.

Radovanović je sa osamnaest realizovanih televizijskih i filmskih naslova spadao u red retkih profilisanih scenarista. Po svom pristupu formi podsećao je na holivudske scenariste, a po odnosu prema publici spadao je među one koji se zanimljivim rešenjima bori za gledanost. U svom opusu, ostavio je barem tri klasika i niz rado gledanih i omiljenih filmova. Pomirivši gledanost i kvalitet, Radovanović je jedan od ljudi koji je u senci velikih imena zapravio činio snagu jugoslovenskog filma. Slava mu!